Het adagium ‘vroeger was alles beter’ vindt z’n bevestiging bij de aanblik van de entree van Goirle aan de rotonde Rillaerse Baan-Tilburgseweg. De aanprijzende borden omgeven door een groene wildernis vormen een schril contrast met de majestueuze ministerswoning die er tot zeven jaar geleden nog stond. Alleen de stenen muur voor de tuin, voorzien van een zogenaamde ‘ezelsrug’ van schuin gemetselde stenen, resteert nog.
Foto: Nieuw Sterrenberg in volle glorie met op de gevel verstopt onder de klimop de naam van de villa (collectie Jef van Gils)
Architecten
Nieuw Sterrenberg was een ontwerp van de Tilburgse architect H.C. Bonsel (1886-1941). Harrie Bonsel was docent bouwkunst en directeur van de Akademie voor Bouwende en Beeldende Kunsten in Tilburg. Hij ontwierp onder meer de recent gesloten Tilburgse Margarita Mariakerk. In 1926 kreeg hij de opdracht tot het ontwerpen van een landhuis aan de Tilburgseweg 155, nu nummer 153. Het pannendak was een typerend deel van het huis met in het midden een tentdak en een topgevel spitser dan 45 graden. Op het overige deel een hogere mansardekap. De houten wit geschilderde raampartijen hadden de voor de Amsterdamse school kenmerkende horizontale glasroeden. Het woonhuis kreeg in 1933 aan de noordkant een uitbouw met een plat dak, wat zichtbaar was aan de afwijkende kleur van de stenen. De Goirlese collega-architect A.P.C. van Gool (1900-1976) tekende deze aanbouw die een werkkamer en twee slaapkamers bevatte. Adrianus van Gool was opgeleid tot architect via avondstudies aan de RK Leergangen in Tilburg. Daarvoor had hij het timmermansvak geleerd in de timmerwerkplaats van Van Puijenbroek bij zijn broer Jan die daar chef van de technische dienst was.
(De tekst gaat onder de afbeelding verder)
Opdrachtgever
Nieuw Sterrenberg was het woonhuis van de familie Steenberghe-Aussems. Volgens de overlevering stopte de tram naar Goirle speciaal voor hem bij zijn voordeur. Mr. dr. Maximilien (M.P.L.) Steenberghe (1899-1972) was een bekende dorpsgenoot en zat reeds op jonge leeftijd in de directie van H. van Puijenbroeks Textielfabrieken nadat hij daar als juridisch adviseur was begonnen. Waarschijnlijk droeg zijn woning in Utrecht de naam Sterrenberg. In 1934 trad Steenberghe toe tot het kabinet-Colijn als minister van Economische Zaken. Deze functie bekleedde hij tot 1935, waarna hij vanaf 1937 opnieuw diverse ministerposten vervulde. Bij het uitbreken van de oorlog in mei 1940 weigerde hij met zijn collega’s Den Haag te verlaten en deed dit pas, nadat hij de bestuursoverdracht aan generaal Winkelman had kunnen regelen. Na zijn aftreden als minister in 1941 behartigde hij tot medio 1946 Nederland op economisch terrein in Washington. Bij terugkeer in Goirle had hij diverse functies, waaronder die van president-curator van de latere Tilburgse universiteit. Volgens het bevolkingsregister van Goirle verruilde Max Steenberghe met zijn gezin Nieuw Sterrenberg twee maal voor Den Haag: op 16 augustus 1934 om terug te keren op 26 augustus 1935 en vanaf 19 oktober 1937. Na de Tweede Wereldoorlog keerde Steenberghe terug naar Goirle (toen nog Hilvarenbeek) in een landhuis bij de Zeven Vennen aan de Abcovensedijk ook genaamd Nieuw Sterrenberg.
Afbraak
De villa in 2008, vlak voor de sloop (Goirles Belang)
Al in 1998 waren er plannen om het perceel te splitsen en er een tweede woning te realiseren. Dit verzoek voldeed niet aan het bestemmingsplan en het plan kreeg geen vervolg. In 2008 diende de volgende eigenaar een plan voor een nieuwe woning in. Ook dit ontwerp voldeed niet aan het bestemmingsplan. Het kwaad was echter al geschied want de villa was – ondanks protesten uit de Goirlese gemeenschap – afgebroken nadat de gemeente Goirle in oktober 2008 een sloopvergunning had afgegeven. Uiteindelijk is in 2010 het bestemmingsplan gewijzigd en een bouwvergunning afgegeven, maar van bouwactiviteiten is tot op heden nog geen sprake. Helaas zijn we hiermee een schoolvoorbeeld van de Amsterdamse School in Goirle verloren.
Met dank aan Jan van Gool, Jef van Gils en Fons Smits
Bronnen:
- Regionaal Archief Tilburg, bevolkingsregister, toegang 1066 bouwvergunningen Goirle en collectie bidprentjes
- Goirlese Architectuur (25), Victor van Gelre, Leydraden 48 (2002)
- De Tilburgseweg, slagader van Goirle – deel 4, Piet Wiercx, Rond De Schutsboom jaargang 27 nummer 1 (juli 2007)
- Een eeuw Goirle 1970-1970 (1992), Jef van Gils en Ronald Peeters
- http://www.parlement.com/id/vg09ll99l9zx/m_p_l_max_steenberghe
- http://wiki.regionaalarchieftilburg.nl/Harrie_Bonsel
Braakliggend terrein Villa Sterrenberg anno 2016
